Tiểu đường tuýp 1

Định nghĩa tiểu đường tuýp 1

Tiểu đường tuýp 1 (đái tháo đường), có khi được gọi là bệnh tiểu đường vị thành niên hoặc bệnh tiểu đường phụ thuộc insulin, là một tình trạng mãn tính, trong đó tuyến tụy sản xuất insulin ít hoặc không có, nội tiết tố cần thiết để cho phép đường (glucose) nhập vào tế bào để sản xuất năng lượng. Tiểu đường tuýp 2 phổ biến hơn, xảy ra khi cơ thể trở nên kháng với những tác động của insulin hoặc không tạo ra đủ insulin.

Các yếu tố khác nhau có thể đóng góp cho bệnh tiểu đường tuýp 1, bao gồm di truyền và tiếp xúc với vi rút nào đó. Mặc dù bệnh tiểu đường tuýp 1 thường xuất hiện trong thời niên thiếu, nó có thể phát triển ở mọi lứa tuổi.

Mặc dù hoạt động nghiên cứu tích cực, bệnh tiểu đường tuýp 1 đã không có điều trị đặc hiệu, nhưng nó có thể được quản lý. Với điều trị thích hợp, những người có bệnh tiểu đường tuýp 1 có thể sống lâu, sống khỏe mạnh hơn so với trong quá khứ.

Các triệu chứng tiểu đường tuýp 1

Dấu hiệu và các triệu chứng bệnh tiểu đường tuýp 1 có thể đến nhanh chóng và có thể bao gồm:

Tăng sự khát nước và đi tiểu thường xuyên. Khi dư thừa tích tụ đường trong máu, chất dịch được kéo từ các mô. Điều này có thể khát nước. Kết quả là, có thể uống và đi tiểu nhiều hơn bình thường.

Tăng đói nhiều. Nếu không có đủ insulin để chuyển đường vào tế bào, các cơ quan của cơ trở nên cạn kiệt năng lượng. Điều này gây nên đói dữ dội có thể kéo dài ngay cả sau khi ăn. Nếu không có insulin, đường trong thức ăn không bao giờ đạt đến việc tạo năng lượng ở các mô.

Giảm trọng lượng. Mặc dù ăn nhiều hơn bình thường để làm giảm đói, nhưng có thể giảm cân – đôi khi rất nhanh. Nếu không có nguồn cung cấp đường năng lượng, các chất béo có thể co lại.

Mệt mỏi. Nếu các tế bào đang bị tước đoạt đường, có thể trở nên mệt mỏi và dễ cáu kỉnh.

Tầm nhìn mờ. Nếu mức độ đường trong máu quá cao, chất dịch có thể được lấy từ các mô – bao gồm cả dịch ống kính của mắt. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng nhìn.

Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu quan tâm về bệnh tiểu đường hoặc nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu tiểu đường type 1 và triệu chứng.

Nguyên nhân gây tiểu đường tuýp 1

Nguyên nhân chính xác của bệnh tiểu đường tuýp 1 là chưa biết. Các nhà khoa học biết rằng trong hầu hết các bệnh nhân tiểu đường tuýp 1, hệ thống miễn dịch thường chống vi khuẩn và vi rút có hại – nhầm phá hủy tế bào sản xuất insulin – các tế bào trong tuyến tụy. Di truyền học có thể đóng một vai trò trong quá trình này, và tiếp xúc với virus nào đó có thể gây ra bệnh.

Dù nguyên nhân nào, khi các tế bào islet bị phá hủy, sẽ sản xuất ra insulin ít hoặc không có. Thông thường, các hormone insulin sẽ giúp glucose vào các tế bào để cung cấp năng lượng cho cơ và các mô. Insulin từ tuyến tụy, một tuyến nằm ngay phía sau dạ dày. Khi mọi thứ đang làm việc đúng cách, khi ăn, tuyến tụy tiết ra insulin vào máu. Khi insulin lưu thông, nó hoạt động như một chìa khóa bằng cách mở phép đường vào các tế bào của cơ thể. Insulin làm giảm lượng đường trong máu.

Gan hoạt động như một trung tâm lưu trữ và sản xuất glucose. Khi mức insulin thấp – khi chưa ăn trong một thời gian, ví dụ – gan chuyển đổi lưu trữ glycogen trở lại đường để giữ mức đường trong máu trong một phạm vi bình thường.

Trong tiểu đường tuýp 1, không có quá trình trong số này xảy ra bởi vì không có insulin để cho glucose vào trong tế bào. Vì vậy, thay vì được vận chuyển vào tế bào, đường tích tụ trong máu, nơi nó có thể gây biến chứng đe dọa tính mạng.

Nguyên nhân của bệnh tiểu đường tuýp 1 khác các nguyên nhân của bệnh tiểu đường tuýp 2. Trong bệnh tiểu đường type 2, các tế bào beta vẫn còn hoạt động, nhưng cơ thể trở nên kháng với insulin hoặc các tuyến tụy không sản xuất đủ insulin.

Yếu tố nguy cơ gây tiểu đường tuýp 1

Có nhiều yếu tố nguy cơ không được biết đến với tiểu đường tuýp 1, mặc dù các nhà nghiên cứu tiếp tục tìm thấy những khả năng mới. Một số yếu tố nguy cơ được biết đến bao gồm:

Lịch sử gia đình. Bất cứ ai có cha mẹ hoặc anh chị em ruột với bệnh tiểu đường tuýp 1 có tăng nhẹ nguy cơ phát triển các điều kiện.

Di truyền học. Sự hiện diện của một số gene cho thấy tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường tuýp 1. Trong một số trường hợp – thường là thông qua thử nghiệm lâm sàng – xét nghiệm di truyền có thể được thực hiện để xác định người có lịch sử gia đình bệnh tiểu đường tuýp 1 là có nguy cơ phát triển các điều kiện này.

Địa lý. Tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 có xu hướng tăng lên khi đi từ đường xích đạo. Những người sống ở Phần Lan và Sardinia có tỷ lệ mắc cao nhất bệnh tiểu đường tuýp 1 – khoảng 2 – 3 lần so với tỷ lệ tại Hoa Kỳ và 400 lần so với những người sống ở Venezuela.

Yếu tố nguy cơ có thể xảy ra bệnh tiểu đường tuýp 1 bao gồm:

Tiếp xúc vi rút. Tiếp xúc với virus Epstein-Barr, coxsackievirus, virus quai bị hoặc cytomegalovirus có thể phá hủy các tế bào tiểu đảo, hoặc các vi rút trực tiếp có thể lây nhiễm các tế bào tiểu đảo.

Vitamin D thấp. Nghiên cứu cho rằng vitamin D có thể bảo vệ chống lại bệnh tiểu đường tuýp 1. Tuy nhiên, uống sữa bò – một nguồn vitamin D – có liên quan đến tăng nguy cơ bệnh tiểu đường tuýp 1.

Các yếu tố khác. Omega-3 fatty acid có thể cung cấp một số bảo vệ chống lại bệnh tiểu đường tuýp 1. Uống nước có chứa nitrat có thể làm tăng nguy cơ. Ngoài ra, dùng ngũ cốc vào chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đến hoặc nguy cơ về bệnh tiểu đường tuýp 1. Một thử nghiệm lâm sàng cho thấy ở độ tuổi từ 3 đến 7 tháng hình như là thời gian tối ưu cho việc sử dụng ngũ cốc.

Một số có thể có yếu tố nguy cơ khác bao gồm nếu mẹ trẻ hơn tuổi 25 khi sinh cho hoặc nếu mẹ có tiền sản giật trong thai kỳ. Sinh ra với vàng da hay một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp sau khi được sinh ra cũng là yếu tố nguy cơ tiềm năng.

Các biến chứng tiểu đường tuýp 1

Tiểu đường tuýp 1 có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan lớn trong cơ thể, bao gồm tim, mạch máu, dây thần kinh, mắt và thận. Giữ lượng đường trong máu gần mức bình thường hầu hết thời gian có thể làm giảm nguy cơ biến chứng rất nhiều.

Các biến chứng lâu dài của bệnh tiểu đường tuýp 1 phát triển dần dần, qua nhiều năm. Phát triển bệnh tiểu đường sớm – và ít kiểm soát lượng đường trong máu – nguy cơ biến chứng cao hơn. Cuối cùng, các biến chứng bệnh tiểu đường có thể vô hiệu hóa hoặc thậm chí đe dọa tính mạng.

Tim và bệnh mạch máu. Bệnh tiểu đường làm tăng đáng kể nguy cơ tim mạch, bao gồm bệnh động mạch vành với đau ngực (đau thắt ngực), đau tim, đột quỵ, thu hẹp động mạch (xơ vữa động mạch) và huyết áp cao. Trong thực tế, khoảng 65 phần trăm những người đã chết vì bệnh tiểu đường do một số loại bệnh mạch máu hay tim, theo Hiệp hội tim mạch Mỹ.

Thần kinh hư hại (neuropathy). Dư thừa đường có thể làm tổn thương thành của các mạch máu nhỏ (mao mạch) nuôi dưỡng các dây thần kinh, đặc biệt là ở chân. Điều này có thể gây ngứa, tê, nóng hoặc bị đau thường bắt đầu các ngón chân hoặc ngón tay và dần dần lan lên trên. Khó kiểm soát lượng đường trong máu có thể làm cho mất cảm giác ở các chi bị ảnh hưởng. Thiệt hại các dây thần kinh kiểm soát sự tiêu hóa có thể gây ra vấn đề với buồn nôn, tiêu chảy, nôn mửa hoặc táo bón. Đối với nam giới, rối loạn chức năng cương dương có thể là một vấn đề.

Tổn thương thận. Thận có chứa hàng triệu mạch máu nhỏ, cụm lọc chất thải khỏi máu. Bệnh tiểu đường có thể làm hỏng hệ thống lọc. Thiệt hại nghiêm trọng có thể dẫn đến suy thận hoặc bệnh thận giai đoạn cuối không thể đảo ngược, chạy thận hoặc ghép thận được đòi hỏi.

Thiệt hại mắt. Bệnh tiểu đường có thể làm hỏng các mạch máu của võng mạc (bệnh lý võng mạc tiểu đường), có khả năng dẫn đến mù lòa. Bệnh tiểu đường cũng làm tăng nguy cơ bị các vấn đề tầm nhìn nghiêm trọng khác, như đục thủy tinh thể và tăng nhãn áp.

Thiệt hại chân. Thiệt hại thần kinh ở bàn chân hoặc lưu lượng máu kém làm tăng nguy cơ biến chứng bàn chân. Nếu không điều trị, vết thương có thể trở nên nhiễm trùng nặng. Thiệt hại nghiêm trọng ngón chân, bàn chân có thể yêu cầu cắt cụt.

---