Kiến thức y khoa
Rối loạn lipid máu
Rối loạn lipid máu khi có một hoặc nhiều các rối loạn sau:
– Tăng triglycerid
– Tăng cholesterol
– Tăng LDL – cholesterol
– Giảm HDL
– Tăng tỉ lệ LDL/HDL
LDL Cholesterol
<100: Tối ưu
100-129: Gần tối ưu / trên tối ưu
130-159: Giới hạn cao
160-189: Cao
>/= 190: Rất cao
Tổng số Cholesterol
<200: Mong muốn
200-239: Giới hạn cao
>/= 240: Cao
Cholesterol HDL
<40: Thấp
> / = 60: Cao
Triglycerides
<150: Tối ưu
150-199: Giới hạn cao
200-499: Cao
> 500: Rất cao
Nguyên nhân gây rối loạn lipid máu
+ Gan suy yếu
+ Căng thẳng
+ Ăn kiêng / Thiếu chất
+ Ít vận động
+ Hút thuốc
+ Giới tính / Cao tuổi
+ Ăn nhiều chất béo
Biến chứng rối loạn lipid máu
+ Phân lỏng
+ Chán ăn
+ Mệt mỏi
+ Phiền muộn
+ Thừa cân
+ Mờ mắt
+ Rối loạn tiêu hoá
+ Nhồi máu cơ người bệnh
+ Bệnh lý mạch máu ngoại biên
Chế độ ăn hợp lý cho người bi rối loạn lipid máu
Điều trị rối loạn Lipid máu không những có khả năng ngăn chặn mà còn phục hồi được những tổn thương vữa xơ ở thành mạch. Để dự phòng và điều trị các rối loạn Lipid máu thì chế độ ăn uống đóng một vai trò quyết định.
Nguyên tắc
– Năng lượng: 30 kcal/kg cân nặng lý tưởng/ngày.
– Protid: 12 – 14% tổng năng lượng. Tỷ lệ protid động vật/tổng số: 30 – 50%
– Lipid: 15 – 20% tổng năng lượng. Axid béo chưa no một nối đôi chiếm 1/3, nhiều nối đôi chiếm 1/3 và axid béo no chiếm 1/3 trong tổng số lipid.
– Cholesterol: < 200 mg/ngày
– Chất xơ: 20 – 25 g/ngày.
– Đủ yếu tố vi lượng và vitamin (A, B, C, E).
– Số bữa ăn: 3-4 bữa/ngày.
Cơ cấu khẩu phần
E (kcal): 1500 – 1700
P (g): 45 – 60
L (g): 25 – 37
G (g): 255 – 300
Cholesterol(mg): < 200
Chất xơ (g): 20 – 25
Lượng cholesterol trong khẩu phần ăn có ảnh hưởng đến mức cholesterol toàn phần trong máu. Chất béo này có nhiều trong các loại thức ăn có nguồn gốc động vật, nhất là phủ tạng như óc, gan, thận, tim, dạ dày, ruột và trứng. Mỗi ngày, lượng cholesterol trong khẩu phần ăn nên dưới 300 mg.
Chúng ta có thể tham khảo hàm lượng cholesterol trong một số thức ăn (số mg cholesterol trong 100 g thực phẩm):
- Óc lợn 2.500
- Bơ 270
- Lòng đỏ trứng 1.790
- Sôcôla 172
- Trứng toàn phần 600
- Tim lợn 140
- Bầu dục bò 400
- Thịt gà hộp 120
- Bầu dục lợn 375
- Sữa bột toàn phần 109
- Gan gà 440
- Lưỡi bò 108
- Pho mát 406
- Bao tử bò 95
- Gan lợn 300
- Mỡ lợn 95
Với người bị cholesterol máu cao, một chế độ ăn hợp lý là: giảm chất béo động vật, tăng dầu thực vật (lượng dầu mỡ không quá 20g/ngày), bớt ăn thịt, ăn nhiều cá và các sản phẩm đậu nành, rau quả (500-600g/ngày, chọn loại ít ngọt). Năng lượng cung cấp nên dưới 1.800 Kcalo/ngày. Nên chọn chất bột từ ngũ cốc và khoai củ, hạn chế các loại đường, mía, bánh kẹo, nước ngọt, thể dục 30 phút một ngày.
Các thực phẩm có thể sử dụng hằng ngày:
– Các loại rau, củ: Rau cải, rau muống, rau giền, dưa leo, dưa gang, mồng tơi, rau đay, bí xanh, bí đỏ, mướp, giá đỗ, măng, cà rốt, su hào, su su…
– Các loại hoa quả ít ngọt: Mận, bưởi, đào, cam, quýt, lê, táo, thanh long, dưa hấu.
– Gạo và các loại khoai củ: Khoảng 200-250g/ngày.
– Thịt bò, thịt lợn nạc, thịt gà (bỏ da), cá ít mỡ.
– Sữa đậu nành, đậu phụ, tào phớ.
Các loại thực phẩm nên hạn chế:
– Gạo, khoai, ngũ cốc khác: Tối đa 3 bát cơm/ngày.
– Đường, các loại bánh kẹo, nước ngọt.
– Các loại hoa quả quá ngọt: Chuối, mít, na, vải, nhãn, xoài.
– Sữa đặc có đường.
– Trứng các loại: 1-2 quả/tuần.
Những thực phẩm cấm dùng:
– Các loại phủ tạng: Óc, tim, gan, thận, dạ dày, dồi lợn.
– Thịt mỡ, các loại mỡ động vật, dầu dừa, dầu cọ.
– Bơ, phomát, sôcôla.
– Sữa bột toàn phần.
– Khi chế biến thức ăn, nên tăng các món hấp luộc, hạn chế xào, rán.
Nguồn: Khoa Nội Tim mạch Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM
(Rối loạn lipid máu)
fanpage facebook: Dụng cụ y khoa 36
Youtube: Y khoa LD