Kiến thức y khoa
Mối liên hệ giữa tia UV-Vitamin D
Tia UV là gì?
Ultraviolet (UV) hay còn gọi là tia tử ngoại, tia cực tím là sóng điện từ có bước sóng ngắn hơn bước sóng của ánh sáng nhìn thấy nhưng dài hơn bước sóng của tia X. Phổ của tia cực tím có thể chia ra thành 2 vùng tia: vùng tử ngoại gần (có bước sóng từ 380 – 200 nm) và vùng tử ngoại xạ hay còn gọi là vùng tử ngoại chân không (có bước sóng từ 200 – 10 nm).
Tia UVC (bước sóng ngắn hơn 280 nm) là tia cực tím độc hại nhất, có khả năng gây hại cho sức khỏe con người. Nhưng tia UVC lại không tiếp xúc với bề mặt Trái Đất vì đã được tầng ozone hấp thụ lại. Do đó, trong số các tia chiếu xuống mặt đất không có tia UVC.
Tia UVA (bước sóng từ 380 – 315 nm) là loại tia tồn tại nhiều nhất trong ánh nắng chiếu xuống bề mặt Trái Đất (chiếm tới 95%). Thậm chí ngay cả khi ánh nắng mắt trời đã yếu dần, mây mù che phủ hay trời mưa thì tia UVA vẫn tồn tại. UVA có khả năng xuyên thấu tầng ozone, mây, nước, kính, quần áo mỏng. UVA hoàn toàn không có khả năng tổng hợp vitamin A, thậm chí còn xuyên qua lớp hạ bì, làm tổn thương tế bào đáy của da, là nguyên nhân gây sạm da, lão hóa da, ung thư da.
Tia UVB (bước sóng 315 – 280 nm) là tia duy nhất có khả năng kích thích sản sinh vitamin D. Tia UVB có bước sóng ngắn hơn tia UVA và bị tầng ozone hấp thụ lại một phần. Thời gian tia UVB xuyên qua được tầng ozone nhiều nhất trong ngày là từ 9h sáng đến 4 giờ chiều. Tuy nhiên, lúc này ánh nắng gay gắt có thể làm tổn thương da. Tia UVB tuy có khả năng tổng hợp vitamin D nhưng nếu tiếp xúc với tia UVB mạnh cũng có những tác hại nhất định.
Cơ chế kích thích sản sinh vitamin D của tia UVB
Vitamin D được tạo ra trên da thông qua quá trình quang hợp, quang phân và quang ly. Da người có chứa hợp chất 7-dehydrocholesterol là tiền thân của vitamin D. Khi ánh nắng chiếu vào da, tia UVB có trong ánh nắng sẽ phá vỡ liên kết phân tử của 7-dehydrocholesterol, nhờ đó chuyển hóa 7-dehydrocholesterol thành vitamin D3, giúp cơ thể hấp thụ được lượng canxi cần thiết.
Theo khuyến cáo của các viện dinh dưỡng trên thế giới, trung bình trẻ nhỏ từ 1 – 18 tuổi cần 600 – 1000 IU vitamin D/ngày và ở người lớn là từ 800 – 1000 IU vitamin D/ngày. Tắm nắng khoảng 10 – 15 phút là đã có thể tổng hợp đủ 50 lần lượng vitamin D cần thiết cho một ngày. Do đó, không cần phơi nắng quá lâu.
Một số lưu ý mà bạn nên biết khi tắm nắng:
- Nắng mặt trời phải chiếu sáng trực tiếp trên da và không bị chặn bởi kem chống nắng, kính và các sản phẩm nhựa do kem chống nắng với hệ số SPF trên 30 làm giảm tổng hợp vitamin D trong da hơn 95%
- Những người có tông màu da tối tự nhiên có khả năng chống nắng tự nhiên và cần phơi nắng kéo dài hơn 3-5 lần để tạo ra lượng vitamin D tương tự như một người có da màu trắng.
- Lượng Vitamin D được tổng hợp còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như các mùa trong năm, thay đổi vĩ độ, sắc tố da, sử dụng các phương tiện che nắng, trang phục, và tuổi tác.
Giới thiệu kết nối cộng đồng
fanpage facebook: Dụng cụ y khoa 36
Youtube: Y khoa LD